Մորս Զաբել Եսայանի վերջին տարիները, 1937-1942 ?
թթ․
Հիմք եմ վերձնում Հ․ Ս․Գ․
4րդ համագումարում Ընկ․ Էդ․ Թոփչյանի ճառը, ՛՛ Վերջին տարիների ընթացքում Հ․Կ․Պ․ Կենտկոմի
ակտիվ միջամտության շնորհիվ ․․․ ։ Վերականգնվեցին ոչ միայն․․․, այլև Սովետահայ գրականության
վարպետների Չարենցի, Բակունցի, Թոթովենցի, Զ․ Եսայանի և ուրիշների ստեղծագործությունները
, մորս վերջի մասին գրելու համար ։
Ոչ ինքը, ոչ մենք այրունակիցներս
զավակները Սոֆի Եսայան, Հրանդ Եսայան ոչ էլ ընտանեկան պարագաները ամուսինս Սարիբեկ
Գեվորգյան, Բերկրուհի Եսայան, շահագրգրված մորս վերականգնամ, չգիտեցանք որ մայրս հավերժ
ջնջվել էր մի անողոք բախտով ․․․
Ոչինչ չէր թվում սպառնալ
մորս եղելության նախորդող շաբաթներին։ Ավարտել էր իր վեպը Պարպա Խաչիկը, որը էր մի ամբողջ կյանքի հասունացած փորձի
արտացոլումը, գրել էր հոգնելով, նյութի հետ մարտնչելով։ Երբ ձեռագիրը հանձնեց ՊետՀրատ
22ի հունիսին , նոյն երեկոյան չնայած մի սաստիկ փոթորկալի քամու, որը ցնցում էր Աբովյան 62ի բնակարանի ծավալուն լուսամուտների ապակիները, և էլեկտրական
լույսերի մի անջատման, մայրս մոմի լույսի տակ, իր աշխատատեղում, թեթեվ մի գրիչով գրումէր։ Մի պահ դադարելով և ժպտալով ինձ ասեց "սպասե" ու ընթերցեց
Պ․ Դուրյանի վիպական կենսագրության առաջի գլուխը։ Սենյակը լցվեց գարունով ,իսկյուտարյան
արեվով ու ծաղկած ծառերի բուրմունքով։ Հիշում եմ որ նկարագրել էր Պ, Դուրյանի շիրմի վրա ծաղկող դառն նշենու ծառը։ 1920թ, ինձ տարել
էր այցելել այդ շիրիմը։ Ինչպես քիչ է պատահում Պ․Դուրյանի անցքը աշխարհում թողել է
վերանորոգող, երիտասարդնող մի հետք, մշտնջանական գարնան մի երկինք․․․
